Zacznijmy zatem od początku. Zdrowe nawyki żywieniowe to systematyczne dostarczanie organizmowi składników odżywczych w ilościach i proporcjach odpowiadających potrzebom danej osoby, które są niezbędne do jego prawidłowego funkcjonowania. Niestety zawarcie w diecie białka, węglowodanów, tłuszczów, witamin oraz makro i mikroelementów nie jest łatwe jednak sprawia, że posiłek jest odpowiednio zbilansowany. Wielu ludzi uważa, że zdrowe nawyki żywieniowe są dla nich z różnych względów niemożliwe do wprowadzenia w życiu codziennym. Najczęściej słyszymy że nie mamy czasu przygotowywać posiłków, nie lubimy warzyw, lub po prostu ktoś nie chce rezygnować z ulubionych potraw na rzecz „bezsmakowego” jedzenia. Zdrowe nawyki żywieniowe często utrudnione są również przez nasze bliższe i dalsze otoczenie. Gotowanie dwóch odmiennych dań dla siebie i rodziny spędza sen z powiek niejednej żonie i matce. Zatem dlaczego by nie wprowadzić zdrowych nawyków w domu?
Sam nawyk jest naszym automatycznym sposobem zachowania, który utrwala się poprzez cykliczne powtarzanie danej czynności. Ważne jest, abyś świadomie uczyć się ich, ponieważ na początku czynność musimy powtarzać świadomie, by z czasem doszło do zautomatyzowania tego zachowania. Nawyki mogą być pomocne, albo szkodzić nam.
Budowanie nawyków to cztero etapowy proces.
W pierwszej kolejności jest nieświadoma niekompetencja. W tym momencie nie mamy wiedzy, w jaki sposób powinniśmy się zachowywać, nie posiadamy żadnego doświadczenia, w tym wypadku nie wiemy w jaki sposób powinniśmy się zdrowo odżywiać, ale nigdy nie podejmowaliśmy próby wprowadzenia nawyków żywieniowych.
Kolejnym etapem jest świadoma niekompetencja. W tym momencie wiemy już jak wygląda zdrowe odżywianie, mamy za sobą kilka nieudanych prób wprowadzenia ich w życie, jednak wciąż natrafiamy na przeszkody we wdrożeniu ich na stałe. W czasie trwania tego etapu uczymy się najwięcej, jednocześnie jest on najcięższym etapem.
Następnie przechodzimy do świadomej kompetencji, czyli umiejętność zdrowego odżywiania się, które nadal wymaga od nas dużego zaangażowania oraz pilnowania się, by nie powrócić do niezdrowych nawyków. Jest to etap, w którym odżywiamy się już zdrowo, ale nadal musimy uważać, by nie zaprzepaścić tego, co już osiągnęliśmy.
Ostatnia w tym procesie jest nieświadoma kompetencja. Teraz już odruchowo sięgamy po zdrowe produkty, spożywamy posiłki o stałych porach i wypijamy odpowiednią ilość wody. Wszystko to dzieje się poza naszą świadomością, robimy to odruchowo.
Wprowadzanie odpowiednich przyzwyczajeń żywieniowych można rozpocząć na dwa sposoby.
Wielokrotnie już udowadniano, że sama zmiana nieodpowiednich nawyków żywieniowych sprawi, że stracimy kilka zbędnych kilogramów, oczywiście pod warunkiem, że jesteśmy zdrowi i nie cierpimy na żadne choroby towarzyszące, oraz raz nie mamy za sobą wielu prób odchudzania poprzez restrykcyjne diety, które spowolniły nasz metabolizm. Warto podkreślić, iż efektem ubocznym zdrowych nawyków żywieniowych jest zdrowe odchudzanie. Nie można również zapominać, że najważniejszym powodem, dla którego powinniśmy wprowadzić zmiany w naszym żywieniu, jest ich wpływ na nasze zdrowie. Każdy posiłek, który spożywamy dostarczać powinien organizmowi składniki odżywcze, mające bezpośredni wpływ na jego funkcjonowanie. Niestety efekty złych nawyków żywieniowych, które trwają od lat, kumulują się i mogą ujawnić się nawet po kilkunastu latach. Dlatego warto zacząć dbać o zdrowe nawyki żywieniowe jak najwcześniej.
Od czego w takim razie zacząć wprowadzanie zdrowych nawyków żywieniowych u siebie i najbliższych?
Przede wszystkim od wprowadzenia stopniowo kilku zasad.
Co roku w moim gabinecie przewijają się pacjenci z różnymi chorobami wymagający dietoterapi, ale pojawiają się również osoby, które mają wiedzę i różne doświadczenia ze zmianą nawyków żywieniowych. Ta druga grupa zazwyczaj potrzebuje tylko usystematyzowania wiedzy oraz wsparcia we wdrożeniu zdrowych nawyków do swojego życia. W tym przypadku nie widzę sensu pełnej współpracy, a jedynie nauki, wsparcia i motywacji.